SİLO YANGINLARI VE ÖNLEMLERİ
Siloda çalışanları silo gazından şüphelenmeleri durumda çok dikkatli olmalıdırlar. Tahıl doldurulduktan sonra siloya girilmesi gerekiyorsa ilk 2-3 gün silo dışında beklenmeli. Birkaç gün içinde siloya girilmesi gerekiyorsa gaz patlamasını azaltabilecek aşağıdaki tavsiyeler takip edilmelidir.
Havalandırma : Öncelikle siloya girmeden önce silo üst pencerelerini açarak yerde biriken gazların dışarı verilmesi için havalandırma aspiratörleri ile 15-20 dak havalandırma yapın. Silo içerisinde olduğunuz sürece aspiratörler çalışmalıdır. Unutmayın aspiratörlerin tamamen havalandıracağı garantisi olmadığından içeri girişte temiz hava solumum setlerini giymelisiniz.
Personel : Hiçbir zaman size yardımcı olacak bir yardımcı kişi sizi hazırda beklediğinden emin olmadığınız sürece silo içine girmeye teşebbüs etmeyin. Bu kişi sizin zehirlenmeniz veya zor durumda kalmanız halinde sizden herhangi bir hareket gelmemesi halinde size yardım edecektir.
Personel Koruyucu Teçhizat : Acil bir durumda içeri girmeye gerek duyulduğunda temiz hava solunum seti kullanma ihtiyacınız olacaktır. Bunun için daima teneffüs cihazı giyen kişi yaşam halatının bir ucunu kemerine bağlayarak içeri girmelidir. Tehlike durumunda olan bir kişiyi kendi başına çekmesi mümkün olmayabilir.
İşaret Tabela ve İkaz Yazısı : Silo gazının oluşması durumunda ikaz yazı ve işaretinin yerleştirilmesi gerekir. İlgili ikaz yazı ve işaret levhasında ziyaretçileri, çalışanları, tehlikeli bu ortamdan uzak tutmak için ‘’TEHLİKE’’ ÖLDÜRÜCÜ SİLO GAZI’’ yazılmalıdır.
Elektrik : Bu acil durum esnasında herhangi bir anda siloya girilmesi gerekirse elektrik kaynağının kesilmesi ve makinelerin çalışmaması gerekir.
Silodaki Gaz Formasyonu : Silodaki işleme sırasında birçok gazlar ortaya çıkar. Silo içindeki mevcut oksijen ile birlikte ortamda azot ve karbondioksit gazı meydana çıkar. Ancak ortamda karbondioksit gazı miktarı daha çok olacaktır. Bu durumda ortamın oksijen miktarı düşecektir. Ortaya renksiz ve kokusuz bir gaz meydana gelecektir ki bu da ortamda çalışanlar için oldukça tehlikeli gaz özelliği taşır.
Silo yangınlarında genellikle Nitrojen Dioksit gazı ortaya çıkmaktadır. Zehirli gaz özeliği taşır ve uzaktan bakıldığında renksiz olan bu gaz sise benzer. Bu nedenle bazen dumanla karıştırılır. Şayet gaz yüksek miktarda ortaya çıkarsa sis halindeki bu dumanın rengi kırmızımsı kahverengi sarı karışımlıdır ve silo iç duvarlarına paralel yükselirler. Silonun içi sarı, turuncu ve kırmızımsı dumanla kaplanır. Silonun buğdayla doldurulmasını takip eden yaklaşık üç gün içinde karbondioksit ve nitrojen dioksit seviyesi en yüksek limite ulaşacağından kısmi havalandırma yapılarak seviyenin düşürülmesi gerekir. İki hafta sonra silo içindeki gaz tahliye edilmediği takdirde daha çok tehlikeli gaz birikecektir.
Tehlikeli silo Gazları: Nitrojen dioksit gazı zararlı bir gazdır. İnsanlarda burun, soluk borusu ve akciğer tahrişlerine neden olur. Bu tür gazları insanlar aşırı derecede soluması sonucunda birkaç dakika içinde süratle sıkıntıya sokar ve ölümlerine neden olur. Bu nedenle ortamda bu tür gazların yükselmesini takiben o yerin hemen havalandırılması gerekir. Gaza maruz kalan kişilerde göz yaşarmaları, öksürmeler, nefes alıp vermede güçlük, yoğunluk, bulantı vb. görülür. Şayet semptomlar henüz başlamışsa işiniz bırakarak süratle temiz havaya çıkılmalıdır. Kişilerin gazla etkilenmesini takiben etkiler birkaç saat sonra ortaya çıkacak ve kademeli olarak olumsuzluklara sebep olacaktır.
Nitroge Dioxide gazı (NO2) sızıntısı sensörleri vasıtası ile algılanabilir. Şayet herhangi bir kişi bu tür gazlara maruz kaldığında derhal ‘’ Silo Gazı Zehirlenmesi’’ adıyla doktora götürülmelidir. Silo zehirli gazlarının tedavi edilmemesi durumunda ciğerlerdeki sıvılaşmış gaz kimyasal semptomlara veya ölümlere neden olur. Ciğerleri dolduran sıvının tedavide geç kalınması halinde bu tür olumsuzlukların yaşanabileceği unutulmamalıdır.
Emniyet Uygulamaları : Herhangi bir nedenle silo içine girecek olan kişilerin Nitrojen Dioksit gazı Karbondioksit gazı gibi havadan ağır olduğu için yüksek konsantreli olarak silonun iç yüzeylerinde bulunacağının bilmesi gerekir. Silo yanlarına yakın kapının açılması halinde yüksek konsantreli olan gaz (Havadan ağır olan gaz) kapıya doğru harekete ederek dışarı çıkmaya çalışacak ve silonun tabanından hareket ederek buğdayın-tahılın bulunduğu bölüme gidecektir. Şayet siloda veya ambarda küçük bir havalandırma sistemi mevcutsa tehlikeli gaz birikecektir. Gaz kesinlikle kendi başına hareket etmeyecek ve tahılın alt seviyelerinde ve köşelerde , döşeme kısımlarında yayılarak kalacaktır. Silonun tehlike arz eden bu gazdan arınması için kapı le tahılın arasında iyi bir havalandırma sistemine ihtiyacı vardır.
Koruyucu Teçhizat: Silo içinde nitrojen dioksit gazı oluşacağı için çeşitli gazlardan koruma amaçlı olan Temiz Hava Solunum Seti koruyucu teçhizat olarak tavsiye edilir. Toz maskesi ve Kimyasal filtreli maskeler ortamda ortamda zehirli gaz oluşacağı ve bu gazlar karbondioksit gazı ile yer değiştireceği için tavsiye edilmezler.